Dọc đường vảy xuất hiện một hai đốm trắng như hạt gạo. Dần dần lan rộng trên da cá gây xung huyết, nổi mẩn đỏ là bệnh do trùng loa kèn Epistylis gây ra. Nishikigoi dù khỏe mạnh nhưng đôi lúc cũng mắc bệnh, vì vậy cần có khiến thức chuyên môn trong việc chẩn đoán và chữa trị bệnh Epistylis ở cá Koi để bảo vệ cá Koi nhà bạn khỏi bệnh này.
Tìm hiểu về bệnh Epistylis ở cá Koi
Bệnh Epistylis ở cá Koi có triệu chứng ban đẩu là những đốm trắng như hạt gạo xuất hiện trên mình và vây cá, rồi dần dần giống bệnh lở loét, đáng chú ý là nó gây tổn hại đến giá trị thẩm mỹ của cá.
Nguyên nhân xuất hiện bệnh
Bệnh xuất hiện ở nhiệt 12°c và gặp nhiều khi nhiệt độ nước trên 20°c. Thời kỳ phát sinh vào khoảng mùa xuân và mùa thu ở cá mọi lứa tuổi.
Epistylis là gì ?
Epistylis là một loại động vật nguvên sinh có dạng hình hoa loa kèn hay hình chuông úp ngược, di chuyển bằng tiêm mao. Chúng ký sinh trên cá nhưng không hấp thu dinh dưỡng từ cơ thể cá mà chỉ đơn giản là sống trên cơ thể và ăn vi khuẩn trong ao. Do đó, nói một cách chính xác thì Epistylis không phải là ký sinh trùng.
Tuy nhiên, việc sống ký sinh của Epistylis làm cho cá dễ bị nhiễm trùng thứ cấp, lở loét và bong vảy, gây hậu quả nghiêm trọng. Do đó cẩn được phát hiện sớm và điêu trị kịp thời.
Hình minh họa trùng Epistylis
Triệu chứng của bệnh do trùng loa kèn Epistylis gây ra ở cá Koi
Đốm trắng hình hạt gạo lan rộng, da cá xung huyết, nổi mẩn đỏ.
Triệu chứng ban đầu
Xuất hiện 1 đến 2 đốm trắng hình hạt gạo trên bề mặt cơ thể, đặc biệt là trên các vảy gần đường biên, sau đó nó phát tán và lan rộng (vùng bị nhiễm bệnh lan đến những vị trí khác). Khi ra khỏi nước, những đốm trắng này giống như hạt gạo trắng nên rất khó nhìn thấy, chúng giống như dấu hiệu ban đầu của bệnh loét.
Triệu chứng thời kỳ giữa ~ thời kỳ cuối
Triệu chứng đốm trắng ban đầu lan rộng dẩn, da cá bắt đầu bị xung huyết và nổi mẩn đỏ. Bệnh trạng gia tăng, cá bị xù vảy ở những vị trí đốm trắng, xung huyết ở xung quanh khu vực nhiễm bệnh rồi vảy tróc ra (giống như tình trạng bị sâu đục), gây lở loét.
Hơn nữa, do da bị lở loét nên bùn bẩn trong ao sẽ bám vào, gây ra những bệnh như là bệnh nấm (bệnh do nước bẩn) và làm cho cá có hành vi như là cọ xát cơ thể.
Cuối thời kỳ bệnh cá sẽ ngoi lên gần mặt nước và bỏ ăn.
Dấu hiệu bệnh Epistylis ở cá Koi
Cách điều trị bệnh Epistylis cho cá Koi
Nếu là giai đoạn đầu hãy dùng thuốc sát trùng. Nếu đã bị loét hãy dùng thuốc kháng sinh.
Điều trị giai đoạn đầu
Để loại bỏ Epistylis giai đoạn đầu khi mới chỉ xuất hiện những hạt trắng hãy điều trị như sau:
1. Dùng Methylene Blue (Xanh Meth- ylen): liều lượng 1 – 2g Methylene Blue trên 1 tấn nước.
2. Dùng Malachite Green (Xanh Mal- achite): liều lượng 0.1-0.2g Malachite Green trên 1 tấn nưóc.
3. Bôi dung dịch Malachite Green cách một vài ngày. Cần chú ý dùng một lượng vừa đủ vì dung dịch Malachite Green nếu thấm qua mang cá có thể sẽ gây hại cho cá.
4. Tắm bằng nước muối 2% trong thời gian ngắn: cho cá tắm trong 10 phút với liều lượng 20kg trên 1 tấn nước, tắm cách ngày cho đến khi hồi phục. Vì tắm nước muối có nồng độ cao (2%) nên cần chú ý tuân thủ nghiêm ngặt thời gian tắm. Ngoài ra, cần đảm bảo nhiệt độ của nước và nồng độ pH không thay đổi đáng kể.
5. Bôi thuốc Dilute iodine Tincture (dung dịch cồn iod) lên vùng bị tổn thương, bôi cách ngày. Dung dịch cồn iod cũng gây hại cho cá khi thấm vào mang. Ngoài ra, lưu ý không bôi ở những vị trí ngoài khu vực bị tổn thương vì sẽ làm chết các tế bào da không nhiễm bệnh.
Điều trị khi xuất hiện tình trạng lở loét
Tình trạng lở loét với những triệu chứng nặng hơn được coi là nhiễm trùng thứ cấp do tác nhân như vi khuẩn gây ra. Hãy điều trị như sau:
1.Tắm dược liệu bằng Sodium Ni-furstyrenate: liểu lượng 10-20g thuốc Sodium Nifurstyrenate 10% trên 1 tấn nước và tắm trong vòng 5-7 ngày.
2. Tắm dược liệu bằng Oxytetracycline HCl: liều lượng 30-50g thuốc Oxytetracycline HCl 10% trên 1 tấn nước và tắm trong 5-7 ngày.
3. Tắm dược liệu bằng Axit Oxolinic: liều lượng 100ml Axit Oxolinic (dùng cho việc tắm thuốc) trên 1 tấn nước và tắm trong thời gian 5-7 ngày.
4. Dùng Oxytetracycline HCl (chỉ định cho cá ăn): liều lượng 0,5g thuốc Oxytetracycline HCl 10% với cá có trọng lượng 1 kg cho 1 ngày, trộn với thức ăn và cho cá ăn từ 5-7 ngày.
5. Dùng Axit Oxolinic (chỉ định cho cá ăn): liều lượng 0.1~0.2g bột Axit Oxolinic 5%, 0.125-0.25ml thuốc mỡ Axit Oxolinic, 0.1-0.2ml dung dịch Axit Oxolinic 5% với cá có trọng lượng 1 kg, trộn với thức ăn và cho ăn trong 5-7 ngày. Không sử dụng loại Axit Oxolinic này cho việc tắm cá.
Cá Koi bị bệnh và trùng loa kèn Epistylis dưới kính hiển vi
Cách phòng ngừa để cá Koi không nhiễm bệnh Epistylis
Khi thả ca mới vào, Epistylis sẽ xâm nhập vào ao cùng với cá, vì vậy việc khử trùng trước khi thả cá và tắm dược liệu sẽ giúp ngăn ngừa được Epistylis.
Hòa tan 0.2g Malachite Green trong 1 tấn nước và tắm dược liệu mỗi tháng 1 lần cũng là phương pháp phòng ngừa định kì cho cá.
Chú ý:
Thuốc có thành phần chính là Methylene Blue như thuốc Green F, dung dịch Xanh Methylen, Fish Mate; thuốc có thành phần chính là Malachite Green như Hikosan, Green Aquamarine; thuốc có thành phần chính là Sodium Nifurstyrenate như Tera Nhật; thuốc có thành phần chính là Axit Oxolinic như Parazan, Green F, Paraxolin… là những sản phẩm được cấp phép và bán trên thị trường dưới danh mục thuốc thú y, nên cần sử dụng theo đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng.
Hi vọng bài viết này cung cấp bạn những thông tin cần thiết về bệnh do trùng loa kèm Epistylis hay còn gọi là bệnh Tsuriganemushi ở cá Koi. Khi cá bệnh, điều quan trọng đầu tiên là liên lạc với cửa hàng cá để xử lý đúng cách.
Trích nguồn từ “Tạp Chí Cá Koi Việt Nam – Vol.2”
Có thể bạn quan tâm:
